PROGRAM ADAPTACYJNY
Moment przekraczania przez dziecko progu żłobka jest trudnym przeżyciem, dlatego konieczne jest wspieranie go przez rodzinę i opiekunów. Dla wielu dzieci i rodziców jest to okres trudny i stresujący, wywołujący lęk, złość, upór i gniew. Wynika to z tego, iż dziecko zostaje wyrwane z środowiska rodzinnego, które dotychczas gwarantowało mu poczucie stabilności i bezpieczeństwa oraz zrozumienie tego, co się wokół niego dzieje. Z dnia na dzień zostaje wprowadzone w nieznane środowisko, nowe otoczenie, przestrzeń i osoby co sprawia, że nie jest w stanie kontrolować i rozumieć sytuacji i odczuwa ją jako zagrożenie. Sytuację stresową przeżywają także rodzice dzieci. Mają bowiem oddać swoje dziecko pod opiekę instytucji i osób obcych. Obawiają się o jego bezpieczeństwo o to czy sobie poradzi w różnych sytuacjach. Rodzi to niepokój i wątpliwości, które podświadomie przenoszą na dziecko. Aby temu zapobiec stworzyliśmy program adaptacji w żłobku, który ułatwi ten ciężki okres zarówno dla dzieci jaki i rodziców.
CELE PROGRAMU ADAPCYJNEGO
- Pomoc dzieciom w adaptacji nowych warunków panujących w żłobku.
- Włączenie rodziców do wspierania dziecka w procesie adaptacji.
- Przygotowanie rodziców do pomocy.
ZADANIA PROCESU ADAPTACYJNEGO
- Skrócenie okresu przystosowania się dzieci w żłobku.
- Pomoc dzieciom w przystosowaniu się do warunków panujących w żłobku.
- Zmniejszenie obaw i niepewności rodziców związanej z oddaniem dziecka pod opiekę personelu placówki.
- Przedstawienie rodzicom wypoczynku jako coś atrakcyjnego np. łączenie leżakowania ze słuchaniem muzyki relaksacyjnej.
- Podtrzymanie relacji z rodzicami, która ma udoskonalić dalszą współpracę.
- Zwrócenie uwagi rodziców na potrzeby emocjonalne dzieci.
- Wzmacnianie dorosłych w roli rodziców.
- Integracja rodziców między sobą.
PRZEBIEG PROCESU ADAPTACYJNEGO
Proces adaptacji przebiega stopniowo i składa się z dwóch etapów.
Etap I obejmuje
- rozmowę z rodzicami i prezentacje placówki
- poznanie personelu, który będzie zajmować się Waszym dzieckiem
Etap II obejmuje
- pojawienie się dziecka w żłobku
- na początku adaptacji dzieci stosujemy skrócony czas pobytu w placówce co umożliwia stopniowe oswajanie się dziecka (1 godzina pierwszy dzień w kolejnych stopniowo wydłużamy pobyt)
- obserwację – naszym celem jest uzyskanie maksymalnie dużo różnorodnych informacji o dziecku
- udzielamy rodzicom najbardziej istotne informacje o dziecku i funkcjonowaniu żłobka
OCZEKIWANIA WOBEC RODZICÓW
- Pomoc dziecku w przystosowaniu się do nowego środowiska.
- Wcześniejsze wprowadzenie dziecku planu dnia tożsamego z rozkładem dnia w żłobku.
- Wspieranie dziecka w budowaniu pozytywnego stosunku do żłobka.
- Stawianie wymagań wobec dziecka.
- Rezygnacja z nadopiekuńczości, nie wyręczanie dziecka w czynnościach związanych z samoobsługą.
- Wspieranie i oswajanie dziecka z nowym otoczeniem.
- Uczenie nawiązywania kontaktów interpersonalnych z osobami trzecimi.
- Wspomaganie dziecka w czynnościach samoobsługowych i samodzielności.
OCZEKIWANIA WOBEC DZIECI
- Dziecko potrafi na miarę swoich możliwości porozumieć się z otoczeniem.
- Potrafi pokazać, zapytać lub poprosić o coś (zamiast płakać lub rzucać zabawkami).
- Dziecko chętnie nawiązuje kontakt z osobą dorosłą.
- Ma koleżanki i kolegów z którymi bezkonfliktowo się bawi, rozumie proste polecenia i potrafi je wykonać.
- Potrafi lub podejmuje próby samodzielnego mycia buzi i rąk, korzystania z toalety.
- Samodzielnie je lub podejmuje próby w tym zakresie, potrafi powiedzieć, że mu coś smakuje lub prosi o dokładkę.
- Potrafi lub podejmuje próby samego rozbierania się i ubierania.
ZADANIA DLA OPIEKUNÓW
- Nawiązywanie relacji z rodzicami, która ma ułatwić dalszą współpracę.
- Dostarczanie wiedzy merytorycznej rodzicom nowo przyjętych dzieci oraz udzielania wsparcia pedagogicznego.
- Organizowanie ciekawych zajęć i zabaw grupowych oraz indywidualnych dla dzieci.
- Udzielenie dzieciom i rodzicom wsparcia i pomocy w różnych sytuacjach wychowawczo – dydaktycznych.
- Prowadzenie obserwacji dziecka oraz informowanie rodziców o ewentualnych problemach.
- Budowanie zaufania między opiekunem a rodzicem.
ZADANIA DLA RODZICÓW
- Poznawanie możliwości rozwoju poznawczego, emocjonalnego i społecznego dziecka.
- Pomoc w pokonaniu lęku, niepewności i nieśmiałości u dzieci spowodowanego nagłą zmianą otocznia.
- Informowanie personelu o indywidualnych i specyficznych potrzeb dziecka (np. dieta)
- Zrozumienie specyfiki pracy opiekuna żłobka.
- Ścisła współpraca z personelem żłobka, dbanie o wspólne dobro dziecka.
- Rodzic jest gotowy do emocjonalnego rozstania z dzieckiem na czas pobytu w placówce.
- Kształtowanie u dziecka umiejętności niezbędnych do funkcjonowania w żłobku (fizjologicznych, samoobsługowych)
CZYNNIKI WPŁYWAJĄCE NA DOBRĄ I ZŁĄ ADAPTACJĘ DZIECKA
Adaptację ułatwia
- racjonalne podjęcie decyzji.
- pozytywne myślenie o placówce (zaufanie do personelu)
- poznanie placówki przez dziecko i rodzców
- umożliwienie kontaktów z innymi dziećmi
- usamodzielnienie dziecka
- stopniowe przyzwyczajanie dziecka do żłobka
- akceptacja i wspieranie dziecka w trudnych chwilach, zrozumienie jego stresu
- okazywanie spokoju, poczucia bezpieczeństwa podczas rozstania
- czas na bycie z dzieckiem po odebraniu do ze żłobka
- w miarę możliwości wcześniejsze odbieranie dziecka ze żłobka w okresie adaptacyjnym
Adaptację utrudnia
- niepewność decyzji
- brak zaufania do placówki, podejrzliwość wobec personelu
- nieznajomość placówki
- traktowanie dziecka przedmiotowo
- nadopiekuńczość, wyręczanie dziecka w czynnościach związanych z samoobsługą
- straszenia żłobkiem
- pośpiech, zdenerwowanie, spóźnienie, brak czasu na rozmowę
- brak własnych reguł
- złe przyzwyczajenia dziecka, np. zasypianie dziecka z rodzicem